Sir Ian Murray McKellen (ur. 25 maja 1939 r. w Burnley) – brytyjski aktor teatralny i filmowy, scenarzysta. Obsadzany zarówno w rolach szekspirowskich, jak i w filmach akcji. Nominowany do Oskara, kawaler Orderu Imperium Brytyjskiego. Jest homoseksualistą oraz aktywistą na rzecz praw LGBT. Znany jest przede wszystkim z roli Gandalfa w Władcy Pierścieni i Hobbicie.
Życiorys
Ian McKellen urodził się w miasteczku Burnley w Anglii jako młodsze dziecko pastora Dennisa McKellena i Margery Lois z domu Sutcliffe. Wychowywał się w duchu chrześcijańskim, lecz jego dzieciństwo nie było szczęśliwe jako, że los chciał, aby przyszedł na świat tuż przed II Wojną Światową. Matkę stracił w wieku lat 12, natomiast ojciec zmarł gdy miał 24 lata. Jego zainteresowanie aktorstwem zaczęło się już w Bolton School, gdzie występował w Bolton Little Theatre. Rodzice i starsza siostra popierali pasję młodego Iana zabierając go na sztuki Szekspira takie jak "Makbet", "Wieczór Trzech Króli" i "Sen Nocy Letniej".
Pierwszy występ jako zawodowy aktor to rola Wiliama Roper’a w sztuce „A Man For All Seasons”, reżyserii Roberta Bolta, na deskach Belgrade Theatre w Coventry. Ian wystąpił tam jeszcze w niemal 15 sztukach po czym okazjonalnie odgrywał szekspirowskie role takie, jak Iago czy Makbet w Royal National Theatre i Royal Shakespeare Company. Jego kariera jako aktora filmowego rozpoczęła się na przełomie lat 60 i 70. Jednakże dopiero w latach 90. jego nazwisko stało się znane wśród szerszej rzeszy fanów kina. Najpierw przyszła rola w adaptacji powieści Stephena Kinga „Uczeń Szatana”, a następnie angaż jako Magneto w serii „X-Men” i Gandalf we „Władcy Pierścieni”. Za swoje dokonania jako aktor otrzymał szereg prestiżowych nagród a za swój wkład w kulturę i sztukę został w 1991 r. uhonorowany tytułem szlacheckim.
Ku wielkiemu zaskoczeniu opinii publicznej i fanów, a za namową przyjaciół i bliskich, w 1988 r. na antenie radia BBC, Ian McKellen otwarcie oświadczył, że jest gejem. Od tamtej pory aktor aktywnie działa w sprawie wyrównania pozycji społecznej mniejszości seksualnych. Jest współtwórcą Stonewall, czołowej organizacji lobbystycznej walczącej o prawa gejów i lesbijek w UK oraz aktywnie wspiera wiele innych organizacji o takim charakterze. McKellen często pojawia się także na brytyjskich paradach wolności np. Europride czy Manchester Pride. Aktor przez ostatnich kilka lat odwiedził niemal 50 liceów, by uświadamiać młodych ludzi w temacie homoseksualizmu, ponieważ jego zdaniem nie powinno to być tematem tabu.
Źródło opisu: Wikipedia (treść udostępniona na licencji Creative Commons. Zobacz autorów artykułu).
Polski dubbing
| Rok | Tytuł | Rola | Polski głos | |
|---|---|---|---|---|
| 2007 | Złoty kompas | Iorek Byrnison (głos) | Andrzej Piszczatowski |  |
| 2012 | Hobbit: Niezwykła podróż | Gandalf Szary | Wiktor Zborowski | |
| 2013 | Hobbit: Pustkowie Smauga | Gandalf Szary | Wiktor Zborowski | |
| 2014 | Hobbit: Bitwa pięciu armii | Gandalf Szary | Wiktor Zborowski | |
| 2014 | X-Men: Przeszłość, która nadejdzie | Magneto | Wiktor Zborowski | |
| 2017 | Piękna i Bestia | Trybik | Marian Opania | |
| 2005 | Magiczna karuzela | Zibad | Zbigniew Konopka | |
| 2006 | Wpuszczony w kanał | Al Ropuch | Andrzej Chudy | |
Linki zewnętrzne
- Ian McKellen w polskiej Wikipedii
- Ian McKellen w bazie Filmwebu
- Ian McKellen w Internet Movie Database (IMDb)
